Thủ tục hải quan đối với máy móc, thiết bị nhập khẩu phục vụ gia công

 

Có cần thiết phải có qui định riêng về thủ tục hải quan đối với máy móc, thiết bị nhập khẩu để thực hiện hợp đồng gia công của doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (Foreign Investment Enterprises - FIEs)?

Đây là vấn đề đang được nhiều doanh nghiệp quan tâm, bức xúc, cơ quan chức năng nên cân nhắc và có hướng dẫn.

Thông tư 116/2008/TT-BTC hướng dẫn thủ tục hải quan đối với hàng hóa gia công với thương nhân nước ngoài có một qui định dành riêng cho các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FIEs[1]), đó là qui định về “thủ tục hải quan đối với máy móc, thiết bị thuê, mượn để thực hiện hợp đồng gia công”. Điểm 2 Khoản V mục II của Thông tư qui định “…Việc nhập khẩu máy móc thiết bị thuê, mượn để thực hiện hợp đồng gia công của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thực hiện theo hướng dẫn tại Thông tư 04/2007/TT-BTM ngày 04/4/2007 của Bộ Thương Mại nay là Bộ Công Thương”. Qui định này có lẽ không còn cần thiết nếu đối chiếu những qui định liên quan đến thủ tục nhập khẩu máy móc thiết bị để thực hiện gia công tại Thông tư 04/2007/TT-BTM và Thông tư 116/2008/TT-BTC.

Trước khi Thông tư 116/2008/TT-BTC có hiệu lực thi hành thủ tục hải quan đối với hàng gia công được thực hiện theo hướng dẫn của Quyết định 69/2004/QĐ-BTC ngày 24/8/2004 và các FIEs thực hiện việc nhập khẩu máy móc thiết bị để thực hiện hợp đồng gia công theo các qui định của Thông tư 04/2007/TT-BTM. Đây là Thông tư“Hướng dẫn hoạt động xuất khẩu nhập khẩu, gia công, thanh lý hàng nhập khẩu và tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài quy định tại NĐ 108/2006/NĐ-CP ngày 22/09/2006 quy định chi tiết và hướng dẫn một số điều của Luật Đầu tư.” Một trong các phạm vi điều chỉnh của Thông tư 04/2007/TT-BTC là “Hướng dẫn thủ tục…..nhập khẩu máy móc, thiết bị, nguyên liệu, vật tư,phụ tùng, linh kiện và các hàng hóa khác phục vụ cho hoạt động đầu tư;gia công hàng hóa; thanh lý hàng nhập khẩu và tiêu thụ sản phẩm của doanh nghiệp ….gọi chung là doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.”

Về hoạt động gia công, điểm 3a khoản II của Thông tư 04/2007/TT-BTM hướng dẫn : các FIEs được “Tạm nhập, tái xuất : ….Máy móc, thiết bị, phương tiện vận chuyển, khuôn, mẫu để thực hiện hợp đồng gia công…”. Như vậy, ngoài máy móc thiết bị nhập khẩu để tạo tài sản cố định của doanh nghiệp, các IFEs được nhập khẩu máy móc, thiết bị để gia công theo loại hình “Tạm nhập, tái xuất”. Về thủ tục hải quan, hướng dẫn này không khác hướng dẫn tại điểm 3 khoản IV Thông tư 116/2008/TT-BTC: “máy móc, thiết bị thuê mượn để trực tiếp phục vụ gia công,…thì thực hiện theo loại hình Tạm nhập – Tái xuất”.

Có thể thấy, trong cùng một phạm vi điều chỉnh (lĩnh vực gia công) hướng dẫn của hai Thông tư này về thủ tục hải quan đối với máy móc thiết bị nhập khẩu để trực tiếp phục vụ gia công là không khác nhau, đều được làm thủ tục theo loại hình “tạm nhập - tái xuất” và không phân biệt đối tượng là doanh nghiệp nhận gia công có phải là FIEs hay doanh nghiệp trong nước.

Theo Thông tư 04/2007/TT-BTM, nếu một FIE đã đủ điều kiện để được nhận gia công qui định tại điểm 5 khoản II thì chỉ còn một hạn chế duy nhất khác với doanh nghiệp nhận gia công trong nước là “Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoàichỉ được thực hiện hoạt động gia côngsau khi đã hoàn thành đầu tư xây dựng cơ bản hình thành doanh nghiệp và bắt đầu đi vào hoạt động sản xuất kinh doanh”(tiết c điểm 5 khoản II). Thực ra qui định này cũng đã được cụ thể hóa ở nội dung “Kiểm tra cơ sở sản xuất” nêu tại điểm 2.4 khoản I Mục II Thông tư 116/ 2008/TT-BTC qui định cơ quan hải quan phải thực hiện khi doanh nghiệp nhận gia công làm thủ tục đăng ký hợp đồng gia công. Nếu kiểm tra mà thấy cơ sở sản xuất không đáp ứng các điều kiện để gia công hoặc không có cơ sở sản xuất thì doanh nghiệp trong nước cũng không được hoặc làm thủ tục nhập khẩu hàng hóa để gia công.

Nếu căn cứ vào ô số 5 để ghi loại hình của tờ khai GCCT thì rõ ràng chỉ có 3 đối tượng được làm thủ tục chuyển tiếp là: Giao SPGCCC (Sản phẩm gia công chuyển tiếp), Giao NLD (Nguyên liệu dư?) và Giao MM,TB (máy móc, thiết bị). Vậy, nếu có bổ sung đối tượng NPL gia công của hợp đồng gia công đang thực hiện được chuyển sang hợp đồng khác thì ô “số 5 - Loại hình” của Tờ khai Gia công chuyển tiếp HQ/2008-GCCT ban hành kèm theo Thông tư 116/2008/TT-BTC cũng cần bổ sung loại hình này.